Nieuws Inkomen - AIP

Klaar voor 2023: ontwikkelingen ziekte en arbeidsongeschiktheid

Het jaar zit er bijna op, 2023 is in zicht. Een goed moment om je als adviseur af te vragen wat er in het nieuwe jaar allemaal op je afkomt op het gebied van ziekte en arbeidsongeschiktheid. Welke ontwikkelingen moet je in beeld hebben om werkgevers goed te adviseren, met welke kennis ben je klaar voor het nieuwe jaar?

We praten je bij over vier onderwerpen. En vooruit, we kijken ook alvast een beetje voorbíj 2023. Een voorbereid mens telt immers voor twee. En als de voortekenen niet bedriegen, staan de komende jaren in het teken van een hele reeks kleine en grote veranderingen binnen ons aandachtsgebied. Uiteraard houden we je ook daarvan op de hoogte!

 

Ontwikkeling 1: forse stijging minimumloon

Het kabinet voert met ingang van 1 januari 2023 een extra verhoging door van het minimumloon. De ondergrens voor beloning van werknemers gaat ditmaal met maar liefst 10,15% (!) omhoog. In deze stijging zit zoals gebruikelijk compensatie voor inflatie. Het grootste deel (8,05%) is echter bedoeld om werken lonender te maken. Nu heeft een hoger minimumloon inderdaad allereerst gevolgen voor wat organisaties hun werknemers minimaal moeten betalen. Werkgevers moeten echter ook rekening houden met effecten op het terrein van ziekte en arbeidsongeschiktheid. We noemen er twee.

 

  • Bij de loondoorbetaling in het eerste ziektejaar is het minimumloon ook de ondergrens. Een werknemer mag dan niet lager uitkomen. Ook niet wanneer de werkgever in dat jaar volgens de cao of de arbeidsovereenkomst niet het volledige loon hoeft door te betalen, maar bijvoorbeeld 90%, 80% of 70%. Komt een werknemer met een laag salaris bij toepassing van zo’n percentage onder het minimumloon uit? Dan moet de werkgever het door te betalen loon tot deze grens aanvullen. Pas in het tweede ziektejaar vervalt deze verplichting.
    • Adviestip: heeft een van je klanten te maken met ziekte van een werknemer in de lagere salarisschalen? Wijs dan op de noodzaak om tijdig (opnieuw) te beoordelen of aanvulling van de loondoorbetaling verplicht is. Of bied je klant aan om de berekening voor hem te maken.
  • Bij alle inkomensverzekeringen werkt de verhoging van het minimumloon ook door, maar het precieze effect verschilt per product. Bij bijvoorbeeld verzekeringen voor verzuim en eigenrisicodragen WGA en Ziektewet moet je klant rekening houden met grotere verzekerde loonsommen en een toenemende schadelast. Dit kan leiden tot een hogere premie. Bij WIA-excedentverzekeringen kunnen beide elementen juist afnemen. Dat komt doordat dit product uitsluitend gericht is op het inkomen boven het maximumdagloon voor de sociale verzekeringen. Dit maximale SV-loon gaat automatisch met het minimumloon mee omhoog.
    • Adviestip: help je klant alle gevolgen scherp in beeld te krijgen. Bied aan om de veranderingen in zijn verzekeringsportefeuille op een rij te zetten en samen na te lopen.

 

Ontwikkeling 2: tijdelijke WIA-regeling 60-plussers

Heb je klanten die op dit moment te maken hebben met een langdurig zieke werknemer die ouder is dan 60 jaar? Dan is het goed om te weten dat voor deze groep een speciale WIA-regeling van kracht is. Van 1 oktober 2022 tot en met 31 december 2023 heeft UWV de optie om bij 60-plussers na twee jaar ziekte een vereenvoudigde WIA-keuring uit te voeren. Dit houdt in dat een oordeel van de verzekeringsarts over mogelijkheden en beperkingen achterwege blijft. Wie bij de keuring geen inkomen uit werk heeft, krijgt standaard een uitkering voor volledige, maar niet duurzame arbeidsongeschiktheid (WGA 80-100). De regeling moet verlichting bieden bij de voortdurende capaciteitsproblemen van UWV. Veel werkgevers hebben behoefte aan deskundig advies om goed met deze regeling om te gaan.

  • Adviestip: voorkom onzorgvuldig handelen en overhaaste beslissingen. Begeleid je klant zelf of regel hiervoor een onafhankelijke en neutrale deskundige, bijvoorbeeld een casemanager. Zorg dat alle plussen en minnen voor onderneming én werknemer op een rij komen te staan. Onderzoek of een beslissing mogelijk is waar werkgever en werknemer allebei achter kunnen staan. Let erop dat bereikte overeenstemming schriftelijk wordt vastgelegd, met ondertekening door beide partijen. Geef je klant ter voorbereiding onze werkgeversartikelen over hoe een normale WIA-keuring werkt en mogelijke scenario’s bij de uitslag.

 

Ontwikkeling 3: verzuim op recordhoogte

Ook goed om bij de overgang naar het nieuwe jaar in beeld te hebben: de huidige verzuimtrend. Al sinds 2017 is een stijging waarneembaar, maar deze is de laatste jaren aan het versnellen. In het eerste kwartaal van 2022 noteerde het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) met 6,3% zelfs het hoogste ziekteverzuim ooit gemeten. Het einde lijkt helaas nog niet in zicht. Het Trimbos Instituut meldde onlangs een sterke toename van psychische aandoeningen. Slecht nieuws voor werkgevers als je bedenkt dat psychische klachten, overspannenheid en burn-out na griep en verkoudheid de voornaamste oorzaak van verzuim zijn. En dat verzuim door werkdruk – een belangrijke bron van deze klachten – gemiddeld twee keer zo lang duurt als ander verzuim.

 

Ontwikkeling 4: nog veel meer wijzigingen op komst

Zoals beloofd kijken we ook al een beetje voorbij 2023. In maart 2022 zetten we al eens op een rij wat de politiek van plan is op het gebied van ziekte en arbeidsongeschiktheid. Een kleine update over de waslijst aan voornemens en ambities:

Verlichting van de loondoorbetaling, focus in tweede ziektejaar op werkhervatting bij andere werkgever. Plannen zijn in de maak. Het kabinet wil de hoofdlijnen begin 2023 presenteren, zo blijkt uit antwoorden op vragen over de SZW- begroting voor 2023. Nu al bekend:

  • Het beoogde budget is € 310 miljoen (structureel).
  • Uitgangspunt is het advies van de SER. Dit pleit voor de optie van volledige overdracht van verplichtingen in het tweede ziektejaar aan een private verzekeraar. De focus zou in dat jaar moeten liggen op re-integratie bij een andere onderneming, tenzij werkgever en werknemer samen anders beslissen.

Oordeel van de bedrijfsarts leidend bij de beoordeling van re-integratie-inspanningen door UWV. Dit plan belandde de voorbije jaren geregeld in de ijskast, het kabinet heeft het daar weer uitgehaald. Het moet voorkomen dat werkgevers een loonsanctie krijgen doordat de verzekeringsarts van UWV de mogelijkheden van een zieke werknemer anders inschat. Als de wijziging doorgaat, is dat volgens een Kamerbrief op zijn vroegst per 1 juli 2023.

Grondige verbouwing stelsel voor arbeidsongeschiktheid. Sinds eind november 2022 buigt een speciale commissie zich hierover. Het doel is een toekomstbestendig nieuw stelsel: uitvoerbaar, betaalbaar en uitlegbaar aan alle betrokkenen. Het advies is besteld voor 1 april 2024.