Vijf vragen aan brandweerman Pieter: ‘Rookmelders redden jaarlijks meer mensen dan wij’

Vanaf 1 juli 2022 is het verplicht om in iedere woning in Nederland rookmelders op te hangen. Een goede zaak, aldus brandweerman Pieter Oudhof, die het tijdens zijn carrière al te vaak mis zag gaan. “De meeste branden hadden voorkomen kunnen worden. Vooruitdenken is ook slimme vragen stellen over de brandveiligheid van je huis.”

Welke vraag krijg jij als brandweerman het vaakst op verjaardagen?

“Vrienden vragen plagerig wel eens hoeveel katten ik de afgelopen twintig jaar als brandweerman uit de boom heb gered. Maar meestal willen mensen weten wat het heftigste incident is geweest dat ik heb meegemaakt. Of hoe snel de brandweer in geval van nood nu daadwerkelijk ter plaatse kan zijn.

Vreemd genoeg vraagt bijna niemand hoe zij een woningbrand kunnen voorkomen. Ergens misschien begrijpelijk: niemand denkt dat het hen ooit zal overkomen. Terwijl een ongelukje toch echt in een klein hoekje zit. Roken in bed, de vlam in de pan of zelfs kortsluiting in een door een beunhaas aangesloten meterkast. Het kan genoeg zijn om die nachtmerrie alsnog te laten uitkomen. Evenals koken, stoken en verkeerd gebruik van elektrische apparaten.

En áls het dan mis gaat, gaat het met de huidige interieurs, waarin veel kunststoffen zijn verwerkt, vaak ook snel goed fout. Waar oma’s eikenhouten jagerskast nog enigszins brandvertragend werkte, gaat dat spul binnen no-time in vlammen op. Hadden mensen vroeger nog zo’n zes minuten om hun woning veilig te verlaten, inmiddels is die tijd gereduceerd tot de helft.”

Snel handelen dus?

“Precies. We zeggen wel eens: je kunt, op de vlam in de pan na, elk brandje blussen met een kopje water. Zolang je er maar snel genoeg bij bent. Daarom is het ook zo belangrijk om rookmelders te installeren die je snel waarschuwen. Helemaal tijdens het slapen, wanneer je reukzin is uitgeschakeld, maar je gehoor nog prima werkt.

Heb je geen rookmelders in huis, dan wordt het al gauw gevaarlijk. Als je slaapt, kun je niet ruiken. De meeste slachtoffers vallen dan ook ’s nachts door het inademen van rook.

Daarom is het uitrusten van je woning met voldoende rookmelders letterlijk van levensbelang. Een goede zaak dus dat deze ook voor bestaande bouw op iedere verdieping vanaf 1 juli dit jaar verplicht zijn.”

Maar dan moeten die rookmelders het natuurlijk wel doen. En daar gaat het regelmatig mis. ,,Nog te vaak zien we afgebrande woningen waar wel een rookmelder aanwezig was, maar nog niet opgehangen of met de batterijen ernaast in plaats van erin.”

Wat moet je allemaal checken als je wilt weten of je huis brandveilig is?

“Daarvoor heeft Brandweer Nederland de handig te downloaden folder Brandveilig Wonen uitgebracht. Erin staan 33 niet te missen tips. Van het regelmatig reinigen en vetvrij maken van je afzuigkap tot het zichtbaar houden van je huisnummer. Als elke seconde telt, wil je namelijk niet dat we vanwege een overwoekerd naambordje per ongeluk bij de buren een paar deuren verder aanbellen.

Om deze boodschap zo breed mogelijk uit te dragen, doet de brandweer veel aan educatie. Zo staan we regelmatig op markten en braderieën en hebben we zelfs een compleet lespakket ontwikkeld voor basisscholieren en mbo-studenten. Allemaal zodat mensen bewust leren omgaan met het herkennen en voorkomen van gevaren. Maar ook dat zij weten wat ze moeten doen als het onverhoopt toch mis gaat.”

Welke slimme keuzes maak jij zelf om je huis brandveilig te maken?

“Zelf heb ik zes rookmelders in huis hangen. Op de overloop, in het trappenhuis en één in elke slaapkamer. Maar dat niet alleen: ik hou met mijn gezin ook regelmatig brandoefeningen in eigen woning.

Mijn kinderen, nu 10 en 13, vonden dat altijd maar gedoe. Maar zij wisten niet wat ik weet: het duurt in Nederland gemiddeld acht minuten voordat de brandweer bij je kan zijn. Tot die tijd kan niemand echt helpen. Kortom, een goed vluchtplan maken en vooraf oefenen, kan net zo goed levens redden.”

En bén je eenmaal veilig buiten, blíjf dan buiten. Ga niet terug een brandend gebouw in om nog wat persoonlijke spulletjes te redden. Ook al zijn ze onvervangbaar; je leven is belangrijker.”

Wat is de beste tip die je tot slot nog kunt geven?

“De tip aller tips: schaf als je ze niet al had vandaag nog een paar rookmelders aan. Deze apparaatjes, waarvan de nieuwste varianten voorzien zijn van een batterijduur van zo’n tien jaar, redden jaarlijks meer levens dan de brandweer zelf. Dan weet je dus zeker dat de komende tien jaar gewaarschuwd wordt in geval van rook of vuur.”

Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met de commerciële redactie van AD.nl en fotograaf Mark Kuipers