Actief aandeelhouderschap
We geloven dat we als grote belegger onze invloed kunnen gebruiken om positieve veranderingen teweeg te brengen bij bedrijven. We gaan in dialoog met bedrijven over ESG-doelen en risico’s, en proberen ze ertoe te bewegen om zich duurzamer te gedragen. Soms doen we dat samen met andere beleggers en maatschappelijke organisaties. Verder laten we ons horen door ons stemrecht uit te oefenen in aandeelhoudersvergaderingen van bedrijven waarin we beleggen.
Hoe gaan we in gesprek met bedrijven?
In ons Beleid Verantwoord Beleggen staat wat we verwachten van de bedrijven waarin we beleggen. Er staat ook in hoe we contact hebben met bedrijven als het gaat over duurzaamheid en ESG-doelen. Is er verbetering mogelijk, dan gaan we daarover in eerste instantie met bedrijven in gesprek. Als we hebben geconstateerd dat bedrijven schadelijke activiteiten (blijven) ontplooien of daaraan bijdragen, dan brengen we onze zorgen in die gesprekken naar voren. Bovendien wijzen we het bedrijf op de stappen die het moet nemen om de veroorzaakte schade te herstellen of verminderen.
Daarnaast helpen we bedrijven om te begrijpen welke stappen ze moeten zetten om duurzamer te worden. In die gesprekken dringen we aan op realistische klimaatplannen. We kunnen bedrijven ook vragen om wetenschappelijk onderbouwde doelen op te stellen, om zo te komen tot emissies die in lijn zijn met het Klimaatakkoord van Parijs.
Waar stemmen we voor?
Als aandeelhouder laten we onze stem gelden op de aandeelhoudersvergaderingen van bedrijven waarin we beleggen. We stemmen in principe voor beleid dat ten goede komt aan ESG-doelen, dat emissie van broeikasgassen vermindert en dat in overeenstemming is met het Klimaatakkoord van Parijs.
Verantwoord beleggen bibliotheek
Hieronder zijn diverse praktijkvoorbeelden en – cases te vinden over hoe we ons beleid verantwoord beleggen toepassen, onze activiteiten aangaande engagement, actief aandeelhouderschap en onze toezeggingen.
Case: Engagement met Pacific Gas and Electric Corp. (PG&E)
PG&E is een energiebedrijf en netwerkbeheerder, gevestigd in Californië in de Verenigde Staten. PG&E voldoet mogelijk niet aan het Beleid Verantwoord Beleggen van Aegon en aan het eerste principe (mensenrechten) van de UN Global Compact.
Case: Engagement met Bayer AG
Bayer is een Duits chemiebedrijf, internationaal actief als producent van geneesmiddelen, biotechnologie en gewasbescherming. Bayer voldoet mogelijk niet aan het Beleid Verantwoord Beleggen van Aegon en aan het eerste principe (mensenrechten) van het UN Global Compact.
Pacific Gas and Electric Corp. (PG&E)
Het bovengrondse elektriciteitsnet van PG&E is aangemerkt als de oorzaak van een groot aantal, zeer ernstige, bosbranden in Californië tussen 2017 en 2021. De voornaamste oorzaak is het niet of niet tijdig beheren van begroeiing in de directe nabijheid van bovengrondse elektriciteitsleidingen. Hierdoor zijn kortsluitingen ontstaan die bosbranden hebben veroorzaakt.. De bosbranden hebben een groot aantal dodelijke ongevallen en materiële schade tot gevolg gehad. Door de financiële aansprakelijkheid voor de diverse bosbranden is het bedrijf tijdelijk in surseance geweest. Ook staat PG&E onder verscherpt toezicht van de Californische toezichthouder.
Ons doel
Ons engagement was erop gericht om duidelijkheid te krijgen over de inspanningen van PG&E om het risico op toekomstige bosbranden te verminderen, om slachtoffers van eerdere branden te compenseren, om de publiekscommunicatie over de preventie van bosbranden te verbeteren en om een beter inzicht te krijgen in het door toezichthouders gevoerde toezicht.
Het resultaat
PG&E heeft inzage gegeven in de wijze waarop het slachtoffers van de diverse bosbranden heeft gecompenseerd. Het bedrijf heeft een uitvoerig programma opgezet voor vegetatiemanagement, om begroeiing nabij bovengrondse elektriciteitsleidingen beter te beheren. Het bedrijf hoopt de risico’s op incidenten te verkleinen door elektriciteitsleidingen permanent te monitoren en door hoog-risico-elektriciteitsleidingen te vernieuwen en ondergronds te laten lopen. In het geval van bijzondere weersomstandigheden – bijvoorbeeld sterke wind of droogte – worden delen van het elektriciteitsnet preventief afgeschakeld. Het bedrijf heeft een informatieprogramma om klanten bewust te maken van de risico’s op bosbranden en te informeren over wat ze moeten doen bij preventieve stroomuitval. In zijn risicobeoordelingen neemt PG&E nu ook de effecten mee van klimaatverandering. De Californische toezichthouder ziet toe op naleving van de verschillende programma’s, en op de voortgang bij het behalen van de gestelde doelen. PG&E moet zowel hierover als over incidenten frequent rapporteren. Het niet naleven van de toezichtvereisten maakt dat PG&E geen aanspraak kan maken op het door de staat Californië opgezette bosbrandfonds. Dit, na de surseance van PG&E opgezette, fonds voorziet in herstelbetalingen in het geval energiebedrijven aansprakelijk zijn bevonden voor bosbranden.
Ons oordeel
Aegon AM is gematigd positief over de inspanning van PG&E. Het bedrijf neemt duidelijk stappen om de kans op bosbranden in hoog-risicogebieden te verkleinen. Ook heeft het bedrijf slachtoffers van bosbranden financieel gecompenseerd, al dan niet als onderdeel van via rechtbanken afgedwongen schikkingen. Het bedrijf heeft verder veel gedaan aan publiekscommunicatie over het voorkomen van bosbranden en preventieve stroomuitval. PG&E voldoet ook aan het merendeel van de door de toezichthouders gestelde eisen ten aanzien van vegetatiemanagement, permanente monitoring van risicovolle secties van het elektriciteitsnet en het vernieuwen en het ondergronds laten lopen van hoog-risicoleidingen. Toch lijken het ambitieniveau en de snelheid van verandering van het bedrijf nog erg beperkt en vooral gedreven door het moeten naleven van regelgeving. Het preventief uitschakelen van delen van het elektriciteitsnet heeft verder grote sociaaleconomische gevolgen voor klanten. Door klimaatverandering wordt Californië geconfronteerd met meer perioden van droogte, die bovendien vaker langdurig zijn. Hierdoor neemt het risico op bosbranden blijvend toe. Het is sterk de vraag of de door PG&E doorgevoerde verbeteringen voldoende zijn om dit risico tijdig en blijvend tegen te gaan.
In ons Beleid Verantwoord Beleggen besteedt Aegon apart aandacht aan de naleving van uitgangspunten voor goed bestuur (‘good governance’) en leggen we de maximale duur vast van ons engagement met bedrijven die niet voldoen aan internationale standaarden, zoals de UN Global Compact Principes en de OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen. De engagementduur voor bedrijven die niet voldoen is beperkt tot maximaal 1 jaar. Voor bedrijven die het risico lopen niet te voldoen aan de genoemde normen is de maximale engagementduur beperkt tot maximaal 3 jaar. Na beëindiging van de engagementduur wordt een bedrijf in principe uitgesloten van het beleggingsuniversum en opgenomen op de uitsluitingslijst.
Ons engagement met PG&E begon in 2019. Hoewel het bedrijf een gematigd positieve ontwikkeling laat zien ten aanzien van de incidenten waarvoor het was geïdentificeerd zijn deze waarschijnlijk ontoereikend om het risico op betrokkenheid bij toekomstige ernstige bosbranden drastisch te verminderen. Dit mede tegen de achtergrond van door klimaatverandering veroorzaakte, meer frequente en langdurige, droogte in Californië. Omdat verder de maximale engagementduur is overschreden zoals die is vastgelegd in ons Beleid Verantwoord Beleggen, is in 2022 besloten de engagementactiviteiten te beëindigen en PG&E uit te sluiten.
Bayer AG
In 2018 nam Bayer het Amerikaanse agrochemieconcern Monsanto over. Monsanto is de producent van Roundup, een bestrijdingsmiddel dat veel wordt gebruikt in de landbouw en dat glyfosaat bevat. Glyfosaat geldt voor sommige overheden, toezichthouders en maatschappelijke organisaties als een potentieel kankerverwekkende stof en is daarom in veel landen (deels) verboden. Het gebruik van glyfosaat heeft geleid tot vele rechtszaken tegen Bayer, alsmede tot schadeclaims en maatschappelijke en politieke druk. Dit speelt met name in de Verenigde Staten. In de Europese Unie is het gebruik van glyfosaat sterk beperkt en in sommige landen geheel verboden.
Ons doel
In 2022 was ons engagement gericht op het verkrijgen van meer inzicht in de omgang met glyfosaat-gerelateerde rechtszaken, het blijvend gebruik van glyfosaat in producten en productvoorlichting, en de omgang met toezichthouders. Aanvullend is ook gekeken naar de duurzaamheids- en klimaatambities van Bayer en het intern gevoerde toezicht op productveiligheid en duurzaamheid.
Het resultaat
Bayer heeft duidelijke stappen ondernomen om het vermeende risico van glyfosaat beter inzichtelijk te maken. Ook is duidelijker geworden hoe Bayer omgaat met de complexe, dure, massa-schadeclaims (‘class action’) en rechtszaken in de Verenigde Staten. Bayer blijft van mening dat het gebruik van glyfosaat veilig en niet kankerverwekkend is. Het bedrijf wordt daarin gesteund door diverse Amerikaanse gerechtelijke uitspraken in massa-schadeclaims, alsmede beoordelingen door toezichthouders. Toch heeft Bayer besloten geen op glyfosaat gebaseerde producten meer te leveren voor de Amerikaanse consumentenmarkt. Het bedrijf heeft de informatieverstrekking over productveiligheid aangepast.
Bayer heeft verder duidelijke duurzaamheids- en klimaatambities geformuleerd, en heeft onafhankelijk toezicht georganiseerd op de uitvoering hiervan. In zijn duurzaamheidsambities richt Bayer zich op het behalen van klimaatdoelstellingen, het bijdragen aan het verduurzamen van landbouw, het ondersteunen van agrariërs in ontwikkelingslanden en het beter beschikbaar maken van medicijnen. Bayer zoekt aansluiting bij de Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties.
Ons oordeel
Aegon is positief over de sterk toegenomen transparantie van Bayer. Bayer heeft stappen genomen om de informatieverstrekking over productveiligheid te verbeteren, en heeft besloten om te stoppen met de verkoop van op glyfosaat gebaseerde producten voor de consumentenmarkt. Wel is het zo dat die stappen pas zijn genomen na allerhande rechtszaken.
Wetenschappelijke studies, onder meer van toezichthouders, laten zien dat de vermeende gezondheidsrisico’s van glyfosaat niet eenduidig aantoonbaar zijn. Toch valt niet te verwachten dat de juridische en maatschappelijke controverses over het gebruik van glyfosaat snel zullen verdwijnen. Daarbij speelt mee dat massa-schadeclaims in het Amerikaanse rechtssysteem relatief eenvoudig kunnen worden ingebracht, en bovendien vaak meer gericht lijken op een financiële schikking dan op waarheidsvinding.
Bayer heeft aangegeven dat het zich blijvend zal verzetten tegen claims. Bayer heeft verder duidelijke en passende duurzaamheidsdoelen weten te formuleren. Het hierop gevoerde toezicht en de mate van transparantie zijn passend. Toezichthouders in de Europese Unie zullen waarschijnlijk medio 2023 een uitspraak doen over de Europese goedkeuring voor het blijvend gebruik van glyfosaat. De daarin opgenomen overwegingen betreffende gezondheid en milieu zullen, samen de met het verloop van rechtszaken in de Verenigde Staten, sterk bepalend zijn voor de verdere beoordeling van Bayer.
Op basis van de huidige informatie plaatsen wij Bayer op mijlpaal 3 van onze engagement-voortgang-classificering. Engagement met Bayer zal in 2023 worden voortgezet.