Tinnitus, voorkom dat je er last van krijgt!

Tinnitus komt steeds vaker voor. Een meerderheid in de Tweede Kamer wil daarom maatregelen om een vloedgolf aan patiënten te voorkomen. Bij tinnitus neem je een geluid waar, zonder dat er een geluidsbron aanwezig is. Daarom wordt tinnitus ook wel een fantoomgeluid genoemd. Ook kun je overgevoelig zijn voor geluiden. Dat noemen we hyperacusis. Tinnitus en hyperacusis kunnen ook tegelijk voorkomen. In beide gevallen werkt het filter in je brein dat prikkels moet remmen, niet goed. Het piepen, suizen, gebrom, enzovoort ontwikkelt zich in je eigen brein. In dit artikel leggen we uit wat het is en hoe het ontstaat. Maar ook hoe je het kan voorkomen én wat je kan doen als je er last van hebt.

Filter in je brein is beïnvloedbaar
Je kent het waarschijnlijk wel. Je bent op een feestje met een aantal mensen in gesprek. Het gepraat van andere mensen filter je weg. Maar dan valt jouw naam in het groepje naast je. Dat hoor je direct en al je aandacht gaat daar naartoe. Een bewijs dat je zelf het volume van geluiden die binnenkomen kunt beïnvloeden. Voor de meeste geluiden geldt dan ook: ‘Het ene oor in en het andere oor uit’. Wat voor jou belangrijk is, neem je meestal wel waar. De betekenis die je aan die geluiden geeft, bepaalt dan ook vooral wat je hoort. Dat gaat ook op voor geluiden die zich in het brein ontwikkelen, zoals tinnitus. Als je daar een negatieve betekenis aan geeft, neemt de piep of het suizen toe. Geen geluid leid meer af, dan wat je niet wilt horen. Ook een druppelende kraan kan al je concentratie verstoren.

Oorzaak van tinnitus
Zo’n 20 procent van alle volwassenen heeft tinnitus. Meestal is daar geen verklaring voor. Naarmate je ouder wordt, neemt de kans op tinnitus toe. Slechthorendheid geeft wel meer kans op tinnitus, omdat je brein meer moeite doet om alles te kunnen horen. Daarvoor wordt de volumeknop voor het waarnemen van geluid opengedraaid. Het luisteren naar harde muziek en zeker ook harde geluiden op je werk, geven meer kans op lawaaidoofheid. Ga dit dus uit de weg en gebruik gehoorbescherming. Verder toont onderzoek aan: hoe meer je rookt, des te meer kans op gehoorverlies en tinnitus! En wist je dat bepaalde medicatie (zoals chemotherapie) als bijwerking gehoorschade kan hebben? Met regelmatig tinnitus tot gevolg.

Concentratieproblemen en vermoeidheid door tinnitus
Het aantal mensen dat zich door tinnitus niet goed kan concentreren op het werk, neemt snel toe. Bijvoorbeeld bij jonge mensen, die regelmatig een concert of festival bezoeken. Maar ook oudere werknemers of zelfstandigen hebben meer kans op verzuim door tinnitus. Slaapproblemen en moeheid gaan dan hand in hand met het oorsuizen. Slecht slapen jaagt vervolgens de tinnitus weer aan en al het gepieker doet je dan ook geen goed. Een goede slaaphygiëne, afleiding zoeken, tijd voor ontspanning en voldoende lichaamsbeweging zijn dan belangrijke maatregelen. Soms lukt het niet om grip te krijgen op dit probleem. Helaas is er geen pilletje dat het oorsuizen kan wegnemen. ‘Je moet er maar mee leren leven’, krijg je dan al gauw te horen. En dat is nu precies wat je níet wil horen! Bovendien kun je er zelf iets aan doen.

Hulp bij tinnitus
De meeste mensen met tinnitus, hebben er geen last van. Maar als je er toch last van krijgt, is er zeker iets aan te doen. Ongeacht de oorzaak ervan. Goede voorlichting en instructie, concrete dagelijkse oefeningen, het trainen van je brein waardoor je je beter kunt concentreren, aanpassen van werkstrategieën, het aanleren van goed slapen, sporten om weer vitaler te worden, doorbreken van het piekeren, enzovoort. Allemaal ingrediënten voor een begeleiding op maat. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat deze aanpak werkt, vooral wanneer je tinnitus in een vroege fase aanpakt.

Aegon werkt samen met Condite voor advies bij ziekteverzuim op dit gebied.

Meer weten?

Je leest er meer over op de site van onze samenwerkingspartner Condite. Ook bekijk je hier een video waarin in minder dan 5 minuten nog eens wordt uitgelegd hoe het ontstaat én wat je eraan kunt doen.

Drs. Jan D. Verhoeven, psycholoog, fysio- en manueel therapeut
Directeur van Condite & auteur van nascholingsmodules Tinnitus voor artsen en verpleegkundigen