Parttimer, mantelzorger of zzp’er:

Het is haast een bizar gegeven, maar wist jij dat vrouwen 40 procent minder pensioen opbouwen dan mannen? Dat constateerde Netspar, een pensioendenktank, twee jaar geleden. Weliswaar is deze pensioenkloof tussen mannen en vrouwen de afgelopen tijd iets kleiner geworden, maar deze afname gaat in een slakkengang.

Een deel van dit probleem zit ‘m in allerlei mooie regelingen die met de beste bedoelingen zijn opgetuigd. Zodra je kinderen krijgt, heb je recht op faciliteiten als kinderbijslag, kinderopvangtoeslag, kind gebonden budget en de combinatiekorting. Deze regelingen zijn bedoeld om de inkomensdaling van ouders die minder gaan werken te verzachten. Stel, je gaat minder werken en je bruto salaris daalt met 25 procent, dan kan het zijn dat door deze regelingen je er in je totale inkomen maar 10 procent op achteruit gaat. Op het eerste gezicht vallen de financiële gevolgen voor ouders die minder gaan werken dus mee. Vaak sluiten de ouders een impliciete of expliciete deal dat een van de twee minder gaat werken. Hij of – doorgaans – zij krijgt daarvoor ruimschoots compensatie door hogere heffingskortingen en toeslagen. Om het duurdere leven met kinderen te bekostigen, gaat de partner misschien zelfs wel meer uren werken.

Nu zijn kinderen niet altijd de reden om minder te gaan werken en wanneer dat zo is, kom je voor deze regelingen ook niet in aanmerking. Het is daarom altijd goed om na te gaan wat minder werken financieel voor jou (en je gezin) betekent. Met de Werkurenberekenaar van het Nibud kun je precies uitrekenen wat het betekent als je minder of meer gaat werken.

Minder werken leidt tot minder pensioenopbouw

Wat echter zelden wordt besproken, is dat minder werken ook tot minder pensioenopbouw leidt. Je kan met je partner hebben afgesproken een gezamenlijk pensioen te handhaven, maar dit is in de meeste gevallen alleen voordelig als je tot de dood bij elkaar blijft. Dan deel je het lagere gezamenlijke pensioen. Maar helaas is het soms het geval dat men niet tot het eind bij elkaar blijft. En wanneer dat zo is, dan is de minst werkende het haasje.

De pensioenkloof beperkt zich overigens niet tot werkenden met kinderen. Ook als een van de twee mantelzorger is, zzp’er wordt of bij een werkgever in dienst gaat die geen pensioenregeling heeft, ontstaat er een pensioenkloof. In dat laatste geval geven sommige werkgevers hun werknemers elke maand boven op hun salaris een opslag waarmee zij zelf een oudedagsvoorziening kunnen opbouwen. Maar in de praktijk doen veel werknemers dat niet en steken ze het vaak in hun zak. Met als gevolg dat de ene partner misschien een dijk van een pensioen opbouwt en de ander helemaal niets.

Het probleem van een pensioenkloof is daadwerkelijk aanwezig. Wat doe je eraan?

Zo verklein je de pensioenkloof

Bij zzp’ers of werknemers die geen werkgeverspensioen opbouwen, is het simpel. Voor hen is er de lijfrente ofwel het privé-pensioen. Zij hebben aantoonbaar een pensioengat en kunnen daarom elk jaar een bedrag met belastingvoordeel opzijzetten. Je moet wel even aan de slag, maar als je niet te zuinig bent en dit consequent volhoudt, kun je een volwaardig pensioen opbouwen.

Voor een iemand die al via de werkgever pensioen opbouwt en die minder gaat werken, is een lijfrente ook een optie. Wel is er, omdat hij of zij al pensioen opbouwt, misschien niet meer zoveel fiscale ruimte over voor een lijfrente. Hoeveel je precies extra mag opbouwen, bereken je met deze tool.

Een andere manier om de pensioenkloof te dichten is door een aparte spaar- of beleggingsrekening te openen en daarop elke maand automatisch een bedrag te storten. Dan ontstaat vanzelf een oudedagsvoorziening. Het is dan wel zaak die rekening op naam van de minst werkende te zetten om te voorkomen dat het bedrag bij een uit elkaar gaan of een scheiding alsnog fifty-fifty wordt verdeeld.

Wie minder gaat werken, merkt daar soms netto maar weinig van. Toeslagen en belastingvoordelen beperken de inkomensdaling. Wat minder werken betekent voor je pensioen is veel minder zichtbaar. En wordt niet verzacht door allerlei fiscale toeters en bellen. Dat merk je pas als het te laat is en je zit opgescheept met een karig pensioen.