De AOW gaat omhoog. Helaas voor pensioenopbouw niet altijd goed nieuws

De verhoging van het minimumloon en de AOW van ruim 10% in 2023, heeft als een direct gevolg dat je pensioenopbouw waarschijnlijk omlaag gaat. Hogere AOW – minder pensioenopbouw.

Meer AOW is plezierig voor gepensioneerden, maar heeft ook gevolgen voor iedereen die nog pensioen opbouwt. Dat zit zo.

AOW en werkgeverspensioen

Vanuit de overheid ontvang je een stuk pensioen, namelijk AOW. Dit krijgt iedereen op zijn of haar AOW-leeftijd. Daarnaast kun je via je werkgever pensioen opbouwen. Dit heet in jargon een werkgeverspensioen. Hoeveel dat is, is per werkgever verschillend. Maar je bouwt nooit over je hele salaris pensioen op. Dit is omdat je al een stukje pensioen (AOW) vanuit de overheid ontvangt.

Het salaris waarover geen pensioen wordt opgebouwd

Met de AOW wordt rekening gehouden door middel van de AOW-franchise. De AOW-franchise is het deel van het salaris waarover geen pensioen wordt opgebouwd. Dit bedrag wordt elk jaar opnieuw berekend. In 2022 bedraagt de AOW-franchise ongeveer €15.000. Dit betekent dus dat als je €50.000 verdient, je over €35.000 (€50.000 min €15.000) pensioen mag opbouwen. Deze €35.000 heet de pensioengrondslag en is de basis van het werkgeverspensioen.

Als de AOW sneller stijgt dan je salaris

Terug naar wat een hogere AOW betekent voor je pensioenopbouw. Hoe hoger de AOW, des te hoger de AOW-franchise en des te lager je pensioengrondslag. Dat betekent dat je minder pensioen via je werkgever mag opbouwen als de AOW sneller stijgt dan je salaris.

Wat betekent dit concreet? Een rekenvoorbeeld

“Als de AOW-franchise stijgt en het salaris blijft gelijk, daalt de pensioengrondslag. Je bouwt dan dus minder pensioen op”, zegt Nick Sprangers, Manager Serviceteam Aegon Cappital. “Dit effect is voor lage salarissen groter dan voor de hoge salarissen. In 2022 stijgt de AOW met 10% en daardoor ook de AOW-franchise. Dit brengt het franchisebedrag van €15.000 naar €16.500. Deze €1.500 stijging in franchise heeft meer impact op een salaris van €25.000 dan een salaris van €90.000.”

Nadelig met een relatief laag inkomen

Zo kan de verhoging van het minimumloon en AOW opvallend genoeg vooral nadelig uitpakken voor werknemers met een relatief laag inkomen. Het inkomen waarover zij pensioen mogen opbouwen, wordt immers meer verlaagd dan hogere inkomens.

Dirk Korbee, Chief Financial & Risk Officer bij Aegon Cappital: “Precies de groep die de overheid wil beschermen tegen de gevolgen van de hoge inflatie, mensen met een laag inkomen die net boven het minimumloon zitten, wordt zo het hardst geraakt.”

Hoe erg is een lagere pensioenopbouw?

Hoe erg is het dat je minder pensioen mag opbouwen? Je profiteert toch ook van de hogere AOW, zodat je zelf minder hoeft op te bouwen?

Dat is waar, als de AOW tegen die tijd dat jij met pensioen gaat zijn koopkracht behoudt. In het verleden was dat altijd het geval, maar dat is geen garantie voor de toekomst.

“Veel belangrijker echter is wat de lagere pensioenopbouw betekent voor het nabestaandenpensioen”, zegt Sprangers. Nabestaandenpensioen is de levenslange uitkering die je partner krijgt na jouw overlijden. “De hoogte van het nabestaandenpensioen hangt bij veel pensioenregelingen af van de pensioengrondslag in het jaar van overlijden. Als die volgend jaar daalt, valt deze uitkering eveneens lager uit. Niet eenmalig, maar levenslang.”

Wat kun je hier als werkgever aan doen?

1. Eenmalige uitkering

Veel werkgevers geven hun medewerkers dit jaar of volgend jaar een eenmalige uitkering om de gevolgen van de hoge inflatie op te vangen.

In theorie zou zo’n tijdelijke loonsverhoging leiden tot een hogere pensioenopbouw; het salaris is dan immers hoger. Maar in de praktijk valt dat waarschijnlijk tegen. Korbee: “Een eenmalige uitkering of bonus telt vaak niet mee voor de pensioenopbouw. Verder blijft de franchise in de jaren erna hoog, terwijl de bonus eenmalig is.”

2. Aanvullend nabestaandenpensioen

Een manier om de gevolgen te verzachten is een ANW-hiaatverzekering voor je werknemers af te sluiten. Dat is een aanvullend nabestaandenpensioen voor mensen die vanwege hun inkomen niet in aanmerking komen voor een ANW-uitkering van de overheid, een soort AOW voor nabestaanden.

In 1996 werd de ANW versoberd, waardoor nog maar een (hele) kleine groep nabestaanden – alleen nabestaanden die op of net boven het minimumloon zitten – ervoor in aanmerking komt.

3. Alle pensioenruimte benutten

Je zou ook kunnen kijken of je binnen de huidige pensioenregeling nog wat extra ruimte hebt. Volgens Sprangers bouwen niet alle werknemers maximaal pensioen op.

4. Collectieve overlijdensrisicoverzekering

Als dat geen uitkomst biedt, is er nog de optie om als werkgever een collectieve overlijdensrisicoverzekering af te sluiten. Als een werknemer overlijdt, krijgen zijn of haar nabestaanden dan een eenmalige uitkering. Je kunt als werknemer natuurlijk ook zelf een overlijdensrisicoverzekering afsluiten.

Inzicht en overzicht voor bewuste keuzes voor later

In deze tijd van hoge inflatie besteden werkgevers veel tijd aan het compenseren daarvan met een tijdelijk hoger salaris. “Terecht dat werkgevers daarmee bezig zijn”, zegt Korbee. “Maar het is belangrijk dat ze zich ook bewust zijn van wat er volgend jaar met het pensioen en vooral het nabestaandenpensioen gebeurt. Een salarisverhoging hoeft niet automatisch te betekenen dat je alles meteen compenseert. Het is daarom verstandig om er goed over na te denken en het te bespreken met je pensioenadviseur.”

Nu inzicht en overzicht hebben, zorgt ervoor dat je doordachte en bewuste keuzes voor later kan maken.